Có cần làm rõ trách nhiệm pháp lý khi hàng giả, hàng nhái tung hoành trên Shopee?

Sự bùng nổ của thương mại điện tử tại Việt Nam trong những năm gần đây đã mang lại nhiều cơ hội cho cả người tiêu dùng lẫn người bán. Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển ấy là vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng len lỏi trên các sàn giao dịch trực tuyến, trong đó có Shopee – nền tảng TMĐT lớn nhất Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại. Điều này đặt ra câu hỏi: Có cần làm rõ hơn trách nhiệm pháp lý khi hàng giả ngang nhiên tồn tại và bị phát hiện trên Shopee?

Khi người tiêu dùng “mua nhầm” lòng tin

Shopee với lợi thế về giá rẻ, dễ tiếp cận, chương trình khuyến mãi dày đặc, đang thu hút hàng triệu người dùng mỗi ngày. Tuy nhiên, cũng chính vì điều này mà hàng giả, hàng nhái có “đất diễn”. Từ mỹ phẩm, phụ kiện điện thoại đến thời trang hay thực phẩm chức năng, không ít người tiêu dùng phản ánh rằng mình nhận phải những sản phẩm không đúng mô tả, chất lượng kém, thậm chí không có nguồn gốc rõ ràng.

Trong khi đó, để xử lý hậu quả, người mua thường rơi vào tình thế khiếu nại không được xử lý triệt để, hoàn tiền phức tạp hoặc chỉ nhận được sự im lặng từ phía người bán. Vậy trách nhiệm của ai?

Trách nhiệm hiện tại thuộc về ai?

Theo quy định tại Luật Thương mại và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, người bán hàng là chủ thể đầu tiên phải chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa. Tuy nhiên, khi hàng hóa được bán qua Shopee thì vai trò và trách nhiệm của Shopee không thể bị bỏ qua.

Hiện nay, Shopee có hệ thống kiểm duyệt và chính sách kiểm soát hàng hóa, song vẫn dựa phần lớn vào cơ chế hậu kiểm nghĩa là chỉ xử lý khi có khiếu nại hoặc tố cáo. Điều này khiến nhiều sản phẩm vi phạm lọt qua lưới kiểm duyệt ban đầu, đặc biệt là từ các nhà bán hàng mới, shop không chính hãng.

Dù Shopee quy định rõ trong Chính sách cấm và hạn chế sản phẩm rằng hàng giả, hàng nhái là vi phạm nghiêm trọng và có thể dẫn đến khóa shop, nhưng việc xử lý chưa có tính răn đe mạnh mẽ. Thậm chí, cùng một loại sản phẩm giả có thể xuất hiện đồng loạt ở nhiều shop khác nhau, với tên gọi tinh vi để lách luật.

Có cần thay đổi cách tiếp cận pháp lý?

Với mức độ phổ biến và ảnh hưởng lớn của Shopee, đã đến lúc cần đặt ra yêu cầu phân định rõ hơn vai trò, trách nhiệm pháp lý của sàn TMĐT trong việc kiểm soát chất lượng hàng hóa. Không chỉ là vai trò “cầu nối”, sàn TMĐT đang dần trở thành “người bảo lãnh lòng tin” của người mua. Và nếu lòng tin đó bị xâm phạm, Shopee không thể đứng ngoài.

Một số chuyên gia pháp lý đã đề xuất:

• Tăng cường trách nhiệm pháp lý của sàn TMĐT, trong đó bao gồm bồi thường thiệt hại nếu không kiểm soát tốt các vi phạm cố hữu.
• Công khai thông tin vi phạm: Shopee nên công bố các shop bị khóa do bán hàng giả để nâng cao cảnh báo cộng đồng.
• Phối hợp với cơ quan quản lý thị trường, chủ động kiểm tra các ngành hàng có nguy cơ cao như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, phụ kiện điện tử,…

Hướng đi nào để bảo vệ người tiêu dùng?

Đối với người mua, việc kiểm tra thông tin shop, đánh giá sản phẩm, lựa chọn các gian hàng Shopee Mall hay shop có dấu xác thực vẫn là phương án an toàn hơn. Tuy nhiên, trách nhiệm chính vẫn phải đến từ người bán và sàn TMĐT.

Trong thời gian tới, nếu không có biện pháp pháp lý rõ ràng và mạnh tay, niềm tin của người tiêu dùng đối với thương mại điện tử nói chung và Shopee nói riêng sẽ bị lung lay. Khi đó, hậu quả không chỉ ảnh hưởng đến một vài người mua, mà sẽ ảnh hưởng toàn diện đến uy tín hệ thống.

Việc hàng giả, hàng nhái tiếp tục “tung hoành” trên Shopee là hồi chuông cảnh báo cho cả người tiêu dùng, cơ quan quản lý và chính sàn TMĐT. Đã đến lúc cần có những quy định cụ thể, mạnh mẽ hơn để xác định rõ trách nhiệm pháp lý không chỉ của người bán, mà cả của sàn giao dịch. Chỉ khi trách nhiệm được làm rõ và hành động được thực thi minh bạch, môi trường thương mại điện tử mới thực sự phát triển bền vững và đáng tin cậy.

Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ và theo dõi QT Agency để cập nhật thêm nhiều chiến lược kinh doanh hấp dẫn khác!